In de toolbox van...

In de toolbox van de beweegspecialist zit vaak kennis van de skill-willmatrix. Dit model stelt dat vaardigheid en motivatie bepalend zijn voor de manier van deelname aan een activiteit. Deze matrix is onlosmakelijk verbonden met omgangsstijlen die de leerkracht kan inzetten om een leerproces optimaal te laten verlopen.

• Het zal duidelijk zijn dat leerlingen van kwadrant 1 het meest profiteren van de lessen bewegingsonderwijs. Zij zijn ook de leerlingen die de les bewegingsonderwijs voor de leerkracht tot een feestje maken. Ze zijn gemotiveerd en vaardig. Deze leerlingen zijn gebaat bij ruimte. Als leerkracht kun je veel delegeren.
• Leerlingen die niet willen leren en ook denken het niet te kunnen (kwadrant 4), zijn de meest uitdagende tijdens een gymles, en een overdenking waard. Wil het kind niet omdat het niet lukt of kan het kind het niet omdat het bijvoorbeeld de activiteit niet wil proberen, niet samen met een andere leerling in een groepje wil zitten, de leerkracht stom vindt, of bang is?
• Bij leerlingen die wel willen maar niet kunnen (kwadrant 2), liggen mogelijk frustraties en demotivatie op de loer. ‘Weer die rekstok en het lukt me nog steeds niet.’ Deze leerlingen willen steun, extra instructie en hulp van de leerkracht.

VOORBEELD - BETER LATEN LUKKEN IS MOTIVEREN

Michiel wordt tijdens tikspelletjes heel vaak getikt. Het lukt hem niet om zó te rennen dat hij níét wordt getikt. Als hij tikker is, krijgt hij het niet voor elkaar iemand te tikken. Steeds opnieuw lukt het hem niet en hij zal een gevoel van falen ontwikkelen. Als dit zo blijft doorgaan, zal dit een negatief effect hebben op zijn motivatie (voor tikspelletjes). Michiel aanmoedigen beter zijn best te doen heeft geen zin. Als hij zelf niet om hulp vraagt, zal de leerkracht de hulp moeten bieden via extra instructie of het aanpassen van de regels of het arrangement. Gebeurt dit niet, dan heeft dit consequenties voor Michiels motivatie.

De gangbare mening is dat de motivatie van kinderen zal toenemen wanneer ze in staat zijn succes te behalen en het ook zo te ervaren.

Motivatie blijkt meer samen te hangen met kunnen

dan met willen.

Het beleven van succes is dus belangrijk. Motivatie lijkt de smeerolie te zijn voor een effectief motorisch leerproces. 

• Leerlingen die wel kunnen maar niet willen (kwadrant 3), zijn veelal een frustratie of uitdaging, voor de leerkracht, afhankelijk van hoe ernaar wordt gekeken. Het zijn zonder uitzondering leerlingen met een ‘fixed mindset’ (voor het bewegingsonderwijs) die moeilijk in de leermodus zijn te krijgen.

Het is aan de leerkracht steeds keuzes te maken, zodat het leerproces optimaal en effectief kan (blijven) verlopen.