Juf Christina wil het nu weleens zelf uitproberen. De theorie kan makkelijk worden opgeschreven en het lijkt vaak allemaal zo eenvoudig. Maar Christina heeft al enige jaren onderwijservaring: ze vindt de praktijk soms weerbarstiger en complexer dan in eerste instantie gedacht. Ze gaat er eens goed voor zitten. Hoe kan ze zichzelf en haar leerlingen ervan overtuigen dat deliberate practice werkt?
Ze wil de leerlingen stimuleren om deze leervorm toe te passen, want daar gaat het uiteindelijk om. Als de kinderen in de gymzaal zijn, is hun verwachting: bewegen. Daarom probeert Christina haar instructie altijd zo kort en bondig mogelijk te geven. Wat ze nu wil uitproberen, kost meer tijd en uitleg. Het lijkt haar dan ook verstandig die uitleg in de klas te geven en de werkvorm goed voor te bereiden. Christina introduceert de lesactiviteit door te zeggen dat ze van een collega heeft gehoord over een wat andere manier van leren. De collega is er enthousiast over, omdat die leervorm voor haar groep zo goed werkt. Christina voegt eraan toe: ‘En ik ben iemand die graag beter wil worden in het lesgeven. Dit zou een manier kunnen zijn waardoor ik een nog betere juf word en waardoor jullie nog beter gaan leren. Ik vertel jullie hoe het in zijn werk gaat.’
Tekst en uitleg
Christina geeft uitleg over deliberate practice. ‘Je moet goed weten wat je wilt leren. Wat lukt nog niet? Je krijgt feedback van elkaar en van mij. Het gaat om concentratie. En je blijft herhalen en proberen tot je het kunt.’ In het motiverende deel van de instructie vertelt ze dat de invloed van inspanning op leersucces vaak onderschat wordt. Ook benadrukt ze dat frustratie en verwarring betekenen dat je bezig bent met een nuttige oefenactiviteit. Ze maakt de vergelijking met de leerkuil. Op de bodem van de kuil ervaar je vaak gevoelens van onvermogen: het lukt niet en ik kan het niet. Haar inleidende praatje voor vandaag sluit ze af met een ‘zeggen-is-geloven-werkvorm’: de leerlingen schrijven een brief aan een andere leerling waarin ze deliberate practice aanraden.
Progressiegericht handelen
Progressiegericht handelen met accenten op eigenaarschap, betrokkenheid en het vergroten van de motivatie gaat hand in hand met zelfsturend leren, waarbij een verschuiving is te constateren naar meer focus op leren in plaats van op prestaties. Inzetten op een meer formatieve manier om een leerproces te begeleiden lijkt logisch: dit gaat samen met een groter gevoel van eigenaarschap, met positieve effecten op de intrinsieke motivatie (Dochy e.a., 2016).
Het blijft natuurlijk nodig dat iedereen ‘op zijn niveau’ wordt aangesproken. Of anders gezegd: op maat – op progressie gericht.
Reactie schrijven